Αντιγριππικός εμβολιασμός

έγγραφο ΕΟΠΥΥ - 23/10/2013
ΑΔΑ: Β432ΟΞ7Μ-ΚΗΑ - 31/10/2012 
ΑΔΑ : ΒΛΛ0ΟΞ7Μ-ΣΥ5 - 18/10/2013
ΑΔΑ : ΒΛΛ1Θ-ΟΦΘ - 15/10/2013

Η διαχρονική παρακολούθηση του νοσήματος στην Ελλάδα δείχνει ότι η δραστηριότητα της εποχικής γρίπης συνήθως αρχίζει να αυξάνεται κατά τον Ιανουάριο, ενώ κορυφώνεται κατά τους μήνες Φεβρουάριο – Μάρτιο (με εξαίρεση την πανδημική περίοδο κατά την οποία, λόγω της κυκλοφορίας του πανδημικού στελέχους, η μέγιστη δραστηριότητα γρίπης παρατηρήθηκε πολύ νωρίτερα και συγκεκριμένα 23 έως 29/11/2009).

Κατά την περσινή περίοδο το επιδημικό κύμα ξεκίνησε την εβδομάδα από 15 έως 22-1-12. Η δραστηριότητα της γρίπης κορυφώθηκε στις 27-1-12 έως 4-3-12. Σταδιακή μείωση της δραστηριότητας της επιδημικής γρίπης στην κοινότητα καταγράφηκε τις επόμενες εβδομάδες μέχρι τις 16 έως 22-4-12, περίοδο κατά την οποία η δραστηριότητα της νόσου έφτασε σε «εκτός εποχής γρίπης» επίπεδα. Ωστόσο, κάθε επιδημική έξαρση της γρίπης εισβάλει ταχύτατα, με αποτέλεσμα να είναι δύσκολος ο προσδιορισμός του χρόνου αλλά και του τόπου εκδήλωσής της, ενώ συχνά προκαλεί την αποδιοργάνωση της επαγγελματικής και της κοινωνικής ζωής, την υπέρμετρη αύξηση της κατανάλωσης φαρμάκων και όχι σπάνια, την αύξηση της θνητότητας. 

Οι τοπικοί εποχιακοί παράγοντες που ευνοούν τον ταχύτατο τρόπο μετάδοσης του ιού της γρίπης μέσω σταγονιδίων καθιστούν αναποτελεσματική την πρόληψη μόνο με τους κλασσικούς τρόπους (αποφυγή συνωστισμού, απομόνωση πασχόντων κλπ.). Ο αποτελεσματικότερος τρόπος πρόληψης είναι ο εμβολιασμός με το αντιγριπικό εμβόλιο, το οποίο, όταν εφαρμοσθεί σωστά και έγκαιρα, καλύπτει σε ποσοστό 80% περίπου και προφυλάσσει από τη μετάδοση του ιού της γρίπης.

Όπως κάθε χρόνο, επειδή ο ιός της γρίπης μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους, τοιουτοτρόπως και για την περίοδο 2012 - 2013 η σύνθεση του αντιγριπικού εμβολίου περιέχει τα εγκεκριμένα στελέχη του ιού, μετά από γνωμάτευση του Ελληνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), ο οποίος λαμβάνει υπόψη τις Συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων. Σημειώνεται ότι, το επικρατές στέλεχος της γρίπης για το έτος 2011-2012 ήταν ο ιός γρίπης τύπου Β με ποσοστό 54,2% και ακολούθησε ο ιός τύπου Α(Η3Ν2) με ποσοστό 45,6%. Ο ιός τύπου Α(Η1Ν1) 2009 κυκλοφόρησε σε ποσοστό 0,2%. Επισημαίνεται ότι είναι δυνατό να συνταγογραφείται οποιοδήποτε αντιγριπικό του οποίου η σύνθεση περιέχει τα εγκεκριμένα από τον ΠΟΥ στελέχη (με άδεια κυκλοφορίας από τον ΕΟΦ) για τη φετινή περίοδο.

Επισημαίνεται ότι, το παιδιατρικό αντιγριπικό εμβόλιο (ή η παιδιατρική δόση) χορηγείται μέχρι την ηλικία των 3 ετών. Μετά την ηλικία αυτή συνιστάται χορήγηση αντιγριπικών εμβολίων ενηλίκου. 

Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου δύο εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.

Παρότι το προληπτικό μέτρο του αντιγριπικού εμβολιασμού απευθύνεται σε όλα τα άτομα, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό αυτό να εφαρμόζεται σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις καλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου.

Ο αντιγριπικός εμβολιασμός βάσει του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμών εφαρμόζεται στα άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις καλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου. Η παραπομπή για αντιγριπικό εμβολισμό θα γίνεται με παράλληλη αναγραφή της διάγνωσης σύμφωνα με τη Διεθνή Ταξινόμηση Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας ICD-10. Σε κάθε παραπεμπτικό θα αναγράφεται πάντα ο κωδικός Ζ 25.1 – (Ανάγκη για εμβολιασμό κατά της γρίπης) και ταυτόχρονα ο κωδικός της διάγνωσης π.χ. Ζ94 –(Μεταμόσχευση Οργάνων). Ενδεικτικά παρακάτω αναφέρονται ορισμένοι κωδικοί κατά ICD- 10. Οι υπόλοιποι προκύπτουν από το νόσημα που πάσχει ο ασφαλισμένος. Όταν η ένταξη του ασθενούς σε ομάδα υψηλού κινδύνου δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί με κωδικό ICD- 10, μπορεί η σχετική ένδειξη να αναγράφεται στα σχόλια της συνταγής π.χ. μακροχρόνια λήψη ασπιρίνης σε παιδιά.

Το αντιγριπικό εμβόλιο συνταγογραφείται με μηδενική συμμετοχή των ασφαλισμένων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου, σχετικό το υπ’ αριθ. πρωτ. 42765/10.10.2012 Γενικό Έγγραφο της Δ/νσης Φαρμάκου.

Οι ομάδες υψηλού κινδύνου είναι οι εξής :

• Άτομα ηλικίας 60 ετών και άνω.
• Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, λοιποί εργαζόμενοι) (Ζ 57.8-επαγγελματική έκθεση σε άλλους παράγοντες κινδύνου)
• Παιδιά και ενήλικες που παρουσιάζουν έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω επιβαρυντικούς παράγοντες ή χρόνια νοσήματα:

· Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
· Καρδιακή νόσο με σοβαρές αιμοδυναμικές διαταραχές.
· Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας).
· Μεταμόσχευση οργάνων (Ζ 94)
· Δρεπανοκυτταρική νόσο και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες.
· Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα.
· Χρόνια νεφροπάθεια.
· Νευρομυϊκά νοσήματα

• Έγκυες γυναίκες β΄και γ΄τριμήνου. (026.9 κατάσταση που σχετίζεται με την κύηση, μη καθορισμένη)
•  Παιδιά που παίρνουν ασπιρίνη μακροχρόνια (π.χ. νόσος Kawasaki, ρευματοειδή αρθρίτιδα και άλλα) για τον πιθανό ο κίνδυνο εμφάνισης συνδρόμου Reye μετά από γρίπη.
•  Άτομα που βρίσκονται σε στενή επαφή με παιδιά <6 μηνών ή φροντίζουν άτομα με υποκείμενο νόσημα, τα οποία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών από τη γρίπη. (Ζ 76.3)
• Οι κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές γυμνασίων-λυκείων, στρατιωτικών και αστυνομικών σχολών, ειδικών σχολείων ή σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων κ.ά.).(Ζ 59.3- εσωτερικός τρόφιμος σε σχολείο)

Οι Διοικήσεις των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων οφείλουν να ενημερώσουν τις Επιτροπές Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, προκειμένου αυτές να οργανώσουν τον εμβολιασμό στο ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό που εργάζεται στους χώρους ευθύνης τους (συμπεριλαμβανομένων και των Κέντρων Υγείας). Στο πνεύμα της επίτευξης του υψηλότερου δυνατού ποσοστού ανοσοποίησης των εργαζομένων σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, καλούνται οι Διοικητές των νοσοκομείων να παροτρύνουν σθεναρά όλους τους εργαζόμενους (συμπεριλαμβανομένων και των κέντρων υγείας) να εμβολιαστούν, αφού προμηθευτούν το αντιγριπικό εμβόλιο μέσω του ασφαλιστικού τους φορέα. Επισημαίνεται ότι τα εμβολιαστικά ποσοστά των εργαζομένων κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα και συγκεκριμένα για την περίοδο 2012-2013 δεν ξεπέρασε το 11.5% στα νοσοκομεία (13.5% στους ιατρούς και 10% στους νοσηλευτές) και το 19% στα κέντρα υγείας όλης της χώρας (26% στους ιατρούς και 25% στους νοσηλευτές). Τα ποσοστά αυτά είναι κατά πολύ χαμηλότερα από το στόχο που θέτει το ECDC για την περίοδο 2014-2015 για τις ομάδες υψηλού κινδύνου και τους εργαζόμενους υγείας (75%) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (75%).